Miażdżyca to słowo odmieniane przez wszystkie przypadki przez kardiologów i osoby znajdujące się w grupie ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. To podstępnie rozwijające się schorzenie, które sieje prawdziwe spustoszenie w tętnicach. Występowanie miażdżycy w dużej mierze uzależnione jest od trybu życia, gdyż czynnikami sprzyjającymi są m.in. otyłość, brak ruchu, stres, palenie papierosów oraz dieta obfitująca w tłuszcze nasycone i tłuszcze utwardzone trans. Jednak wśród czynników ryzyka wymienia się także aspekty niezależne od człowieka tj. zaburzenia genetyczne, wiek i płeć męską. Warto zatem wiedzieć czym jest blaszka miażdżycowa i do czego może doprowadzić.
Blaszka miażdżycowa – cichy zabójca
Blaszką miażdżycową nazywamy twór zbudowany z kolagenu i mięśni, którego rdzeń wypełniony jest cholesterolem i komórkami wywołującymi stan zapalny. Blaszka wyrasta w ścianach tętnic, stopniowo zwężając ich światło. Przez zwężone tętnice przepływa mniej krwi, co w rezultacie prowadzi do niedokrwienia ważnych narządów, w tym mózgu i serca. Miażdżyca może rozwijać się w tym samym czasie w różnych naczyniach krwionośnych, np. aorcie, tętnicach mózgu, tętnicach wieńcowych czy tętnicach kończyn. Skutki tego schorzenia są zależne od rozmiarów blaszki – im większą objętość zyskuje, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia poważnych chorób układu krążenia i zgonu.
Jak powstaje blaszka miażdżycowa
Początki miażdżycy są łagodne i nie powodują żadnych dolegliwości – cholesterol znajdujący się we krwi powoli odkłada się na ściankach tętnic. W naczyniach krwionośnych osiedlają się także monocyty, czyli komórki budulcowe białych krwinek. Monocyty zaczynają wypełniać się cholesterolem, przeistaczając się w tzw. makrofagi, z których zbudowana jest blaszka miażdżycowa. Młode blaszki mają tendencję do pękania, co prowadzi do powstawania zakrzepów odpowiedzialnych za miejscowe obumieranie tętnicy. Blaszka miażdżycowa w zaawansowanym stadium rozwoju obrasta tkanką włóknistą, przez co staje się mocniejsza i mniej podatna na pękanie. W miarę postępu choroby blaszka rośnie i twardnieje, coraz bardziej zwężając światło tętnicy – ryzyko niedokrwienia wzrasta, a objawy miażdżycy ulegają nasileniu.
Jakie skutki wywołuje miażdżyca?
Jeśli zwężenie tętnicy wynosi mniej niż 50%, objawy praktycznie nie występują. Taki stan umożliwia swobodny przepływ odpowiedniej ilości krwi do serca, dlatego chory nie odczuwa żadnych dolegliwości.
Gdy blaszka ogranicza średnicę tętnicy o co najmniej 50%, chory może odczuwać objawy niedokrwienia przy wysiłku fizycznym lub w sytuacjach stresowych.
Zwężenie krytyczne pojawia się wówczas, gdy blaszka miażdżycowa zamyka światło tętnic o więcej niż 80%, wówczas objawy niedokrwienia pojawiają się bez względu na aktywność, a podczas lekkiego wysiłku występuje dławica piersiowa. Przewlekłe niedokrwienia serca powoduje rozwój choroby wieńcowej.
Znaczny przerost blaszki lub jej pęknięcie powoduje całkowite zamknięcie światła tętnicy, co prowadzi do zawału, udaru lub tętniaka.
