Kiedy dopada nas ból w klatce piersiowej, zwykle myślimy o najgorszym. Nic dziwnego, w końcu w niezliczonych czasopismach, ulotkach i programach telewizyjnych, kardiolodzy grzmią o rosnących statystykach zgonów z powodu zawału serca. Jednak ból za mostkiem może mieć również inne przyczyny, co nie oznacza, że można je lekceważyć. W wielu przypadkach ten groźny symptom ma podłoże kardiologiczne, dlatego wizyta u specjalisty wydaje się koniecznością.
Kardiologiczne przyczyny bólu za mostkiem
Jedną z najpowszechniejszych przyczyn bólu zamostkowego jest dławica piersiowa – schorzenie spowodowane zwężeniem tętnic wskutek przerostu blaszki miażdżycowej. Ból zamostkowy, towarzyszący dławicy piersiowej, opisywany jest jako dławiący, piekący i gniotący. Pojawia się zwykle podczas wysiłku fizycznego lub pod wpływem stresu, prowokując charakterystyczny odruch przyciskania pięści do klatki piersiowej. Objawy ustępują po odpoczynku lub przyjęciu nitrogliceryny.
Ból za mostkiem, pojawiający się przy zawale mięśnia sercowego, jest bardzo podobny do bólu spowodowanego dławicą. Można go jednak rozpoznać po objawach współistniejących tj. uczuciu niepokoju, duszności, poceniu się, lekkiej gorączce czy utracie przytomności. W tym przypadku ból trwa powyżej 30 minut i nie przechodzi po podaniu nitrogliceryny czy odpoczynku.
Bardzo silny ból zamostkowy, wręcz „rozdzierający” i promieniujący między łopatkami, pojawia się wskutek rozwarstwienia aorty. Zwykle dolegliwości towarzyszą szmery na sercu oraz różnica ciśnienia tętniczego przy pomiarze na różnych kończynach.
Przy zapaleniu osierdzia ból za mostkiem promieniuje do szyi, a chory odczuwa silne kłucie zwłaszcza podczas leżenia.
Zapalenie tętnicy płucnej, oprócz bólu w klatce piersiowej, męczy chorego dusznościami, kaszlem, a nawet krwiopluciem.
Ból za mostkiem może pojawić się także wskutek zapalenia mięśnia sercowego, wówczas promieniuje do lewego barku, szyi i pleców nasila się podczas leżenia i kaszlu.
Bóle zamostkowe wynikające z innych przyczyn niż choroby serca i naczyń
Istnieje wiele innych czynników wywołujących bóle za mostkiem. Do najczęściej występujących należą: zaburzenia nerwicowe, refluks żołądkowo-przełykowy oraz choroba wrzodowa. Charakterystyczny ból, silny i piekący, czasami promieniujący, może również stanowić objaw:
- ostrego nieżytu żołądka
- zwężenia przełyku
- przepukliny przepony
- urazów mechanicznych mostka lub okolicznych stawów
- zapalenia oskrzeli i tchawicy
- grypy, przeziębienia
- nowotworów śródpiersia.
Ból za mostkiem może mieć tak prozaiczne przyczyny jak uporczywy kaszel (przeziębienie, zapalenie oskrzeli), czy urazy fizyczne klatki piersiowej. Jednak nierzadko ból zlokalizowany na środku klatki piersiowej jest ostatnim dzwonkiem alarmowym, pojawiającym się tuż przed zawałem serca. W celu zdiagnozowania etiologii bólu zamostkowego wykonuje się podstawowe badania, w tym pomiar tętna i ciśnienia tętniczego, jak również badania specjalistyczne – EKG, koronarografię, echo serca oraz badanie rentgenowskie klatki piersiowej.
