Wielu pacjentów zgłaszających się do lekarza z nadciśnieniem, szczególnie niepokoi fakt podwyższonego ciśnienia rozkurczowego. Panuje bowiem powszechne przekonanie, że to właśnie druga wartość z pomiaru ciśnienia jest najważniejszym wskaźnikiem stanu zdrowia. Tymczasem lekarze zdecydowanie obalają ten mit – według nich równie istotne jest ciśnienie skurczowe oraz wartość ciśnienia tętna. Ostatni wynik można łatwo odczytać, odejmując wartość ciśnienia rozkurczowego od skurczowego. Ponadto u niektórych pacjentów wartość ciśnienia tętna i ciśnienia skurczowego może mieć nawet większe znaczenie niż ciśnienie rozkurczowe.
Z czego może wynikać podwyższone ciśnienie rozkurczowe?
Za optymalne wyniki pomiaru ciśnienia przyjmuje się następujące wartości: poniżej 120 mmHg dla ciśnienia skurczowego i poniżej 80 mmHg dla ciśnienia rozkurczowego. Różnica pomiędzy tymi wynikami powinna mieścić się w przedziale od 30 do 50 mmHg. Czy zatem podwyższone ciśnienie rozkurczowe (np. 100 mmHg) stanowi powód do niepokoju? Nie zawsze. Otóż takie wskazania są charakterystyczne dla osób młodych, u których tętnice są jeszcze bardzo elastyczne. Badania wykazują, że wysokie ciśnienie rozkurczowe idące w parze z normalnym ciśnieniem skurczowym, nie zwiększa ryzyka chorób układu krążenia w grupie osób młodych. W miarę upływu czasu ścianki tętnic tracą sprężystość, toteż u osób starszych podwyższone ciśnienie rozkurczowe należy do rzadkości. Ponadto ten typ nadciśnienia może wynikać z błędów pomiarowych, co często ma miejsce w przypadku osób niedoświadczonych, badających ciśnienie metodą Korotkowa (osłuchową). Z drugiej zaś strony, ciśnieniomierze manualne są bardziej precyzyjne od prostych w obsłudze aparatów automatycznych, zwłaszcza mierzących ciśnienie w okolicach nadgarstka.
Inne przyczyny wysokiego ciśnienia rozkurczowego
Problem pojawia się, gdy wysokie ciśnienie rozkurczowe występuje u osób w średnim i starszym wieku, a także gdy (bez względu na wiek) towarzyszy mu wysokie ciśnienie skurczowe. Powodem do niepokoju są również dolegliwości występujące przy nadciśnieniu, tj. bóle i zawroty głowy, objawy kardiologiczne czy krwotoki z nosa. Choć najczęściej zbyt wysokie ciśnienie rozkurczowe ma związek z młodym wiekiem lub nieprawidłowym pomiarem, lekarz może rozważyć także inne czynniki, w tym:
- permanentny stres,
- niezdrowa dieta,
- brak aktywności fizycznej,
- nadużywanie papierosów, alkoholu,
- nadciśnienie wtórne,
- wada serca (np. niedomykanie zastawki),
- zaburzenia pracy nerek.
Jeśli podwyższone ciśnienie rozkurczowe pojawia się okazjonalnie, zazwyczaj nie stanowi powodu do niepokoju. Natomiast jeśli nieprawidłowe wartości pojawiają się niemal przy każdym pomiarze, warto zasięgnąć opinii lekarza. Czasami wystarczy rezygnacja z używek, dobra dieta i codzienna dawka ruchu, aby ciśnienie wróciło do normy. Może się jednak okazać, że problem wymaga farmakoterapii, mimo że nie produkuje się specjalnych leków obniżających ciśnienie rozkurczowe.
